Bài giảng viêm tụy mạn
ĐẠI CƯƠNG
Viêm tụy mạn tính là tình trạng tác dụng tụy bị suy giảm kéo dãn do thương tổn nhu mô tụy xuất xắc ống tụy.
Bạn đang xem: Thuốc điều trị viêm tụy mạn
Viêm tụy mạn là bệnh tất cả tiên lượng xấu, điều trị rất khó khăn khăn. Kết quả thường gặp gỡ của dịch là hội bệnh kém hấp thu và đái toá đường.
Thăm dò công dụng tụy ngoại máu bị rối loạn, một trong những trường hợp gồm cả rối loạn chức năng tụy nội tiết.
TIẾP CẬN CHẨN ĐOÁN
Hiện nay chẩn đoán viêm tụy mạn quá trình sớm vẫn tồn tại là một thử thách với những bác sỹ lâm sàng
Các triệu chứng gợi ý viêm tụy mạnNguyên nhân:
Rượu
Viêm tụy cấp tái phát
Viêm tụy trường đoản cú miễn
RL đưa hóa: Tăng calci máu, cường cận sát trạng, suy thận mạn, tăng mỡ chảy xệ máu.
Bất thường về ống tụy: Tụy chia đôi, xôn xao cơ thắt Oddi, sau chấn thương tụy...
Triệu chứng lâm sàng
Đau bụng thượng vị lan sau lưng, đau dẻo dẳng và hay tái phát
Sút cân
Tiêu chảy, phân có váng mỡ
Vàng da, tắc mật...
Chẩn đoán hình ảnhChụp bụng không chuẩn bị: Hình hình ảnh cản quang quẻ vùng tụy
Siêu âm ổ bụng với CT ổ bụng
Là phương thức chẩn đoán có giá trị khi căn bệnh ở tiến trình muộn hoặc đợt cấp nhưng ít có mức giá trị chẩn đoán căn bệnh ở giai đoạn sớm
Giúp chẩn đoán biến triệu chứng của bệnh cũng như chẩn đoán minh bạch với một vài bệnh lý không giống gây nhức bụng
Dấu hiệu: sỏi tụy, canci hóa nhu mô tụy, giãn ống tụy, tụy teo, nang đưa tụy, tiết khối TM lách, giả phình mạch, rò tụy phổi, giãn đường mật...
MRI con đường mật (MRCP, sMRCP)
Có cực hiếm hơn CT ổ bụng trong chẩn đoán viêm tụy mạn đặc biệt quan trọng khi dịch ở tiến trình sớm
Giúp phát hiện nay những không bình thường về giải phẫu con đường mật với ống tụy như tụy phân tách đôi, rò tụy
Phân độ mức độ nặng của viêm tụy mạn theo tiêu chuẩn chỉnh Cambridge
Siêu âm nội soi
Có quý hiếm chẩn đoán VTM quá trình sớm
Chọc hút qua siêu âm nội soi góp chẩn đoán đa số trường hợp nghi hoặc u tụy
Chẩn đoán viêm tụy mạn trên EUS dựa trên tiêu chuẩn Rosemont
ERCP
Ít dùng để làm chẩn đoán, đa số là phương pháp điều trị
Phân độ mức độ nặng của VTM theo tiêu chuẩn chỉnh Cambridge
Xét nghiệm tác dụng tụy ngoại tiết:Xét nghiệm reviews trực tiếp (Định lượng thể tích, mật độ bicarbonat vào dịch tụy, pH) cùng gián tiếp (Định lượng mỡ, Elastase - 1, chymotrypsin vào phân, trypsinogen vào máu): chưa làm được
Yêu cầu xét nghiệmCông thức máu, Đông máu cơ bạn dạng
Sinh hóa máu: Glucose, creatinin, năng lượng điện giải đồ, acid uric, amylase/ lipase, bilirubin TP/TT, GOT/GPT/GGT, HbA1c, C-peptide, CA 19-9, ALP.
Các xét nghiệm review tình trạng dinh dưỡng: protein/albumin/pre-albumin, mỡ chảy xệ máu, calci, sắt, vitamin D, B12, đo tỷ lệ xương...
Các xét nghiệm tra cứu nguyên nhân: PTH; ANA, DsDNA, Ig, IgG4
Nếu bệnh nhân tất cả dịch ổ bụng, dịch màng phổi: chọc dịch xét nghiệm tế bào, sinh hóa (định lượng amylase dịch)
Soi phân, nội soi dạ dày
Chẩn đoán hình hình ảnh
Siêu âm ổ bụng, chụp X- quang quẻ bụng không chuẩn bị, X - quang đãng phổi thẳng (khi nghi ngờ có TDMP)
Chụp CT ổ bụng, MRCP
Siêu âm nội soi
ERCP: chỉ làm cho để điều trị
ĐIỀU TRỊ
Nguyên tắc:Chiến lược điều trị nhờ vào vào vì sao gây bệnh, nấc độ vận động và quy trình tiến độ của bệnh
Điều trị triệu chứng
Bổ sung men tụy khi chức năng tụy suy giảm
Điều trị như viêm tuỵ cấp cho khi có đợt cấp
Phẫu thuật hoặc nội soi can thiệp lúc có tắc nghẽn đường mật tụy hoặc khi gồm biến chứng
Điều trị khoa nộiKhi tất cả đợt cấp của viêm tụy mạn: điều trị như viêm tụy cung cấp (xem bài xích hướng dẫn điều trị Viêm tụy cấp)
Chế độ ăn uống uống:
Bỏ rượu cùng thuốc lá.
Khi bệnh dịch nhân tất cả tiêu chảy phân mỡ rất cần được ăn bớt lượng mỡ, ăn uống từ 6-7 bữa/ngày. Năng lượng: 40-45 kcal/kg/ngày (Lipid chiếm phần 30%, 50-70g/ngày), Protein: 1-1.5g/kg/ngày, và ít hóa học xơ. Trường hòa hợp nặng hoàn toàn có thể sử dụng triglycerid chuỗi vừa phải 80g/ngày. Bổ sung cập nhật lượng men tụy đủ
Khi bệnh nhân bị đái túa đường: tinh giảm đường
Ăn thức ăn uống giầu vitamin tan trong dầu (A,D,E, K), sắt, vi-ta-min B12, acid folic.
Nuôi dưỡng đường ruột (sonde hỗng tràng): ăn uống qua mặt đường miệng ko có tác dụng (BN thường xuyên sút cân); người bệnh không ăn uống qua đường miệng được; biến hội chứng cấp; trước phẫu thuật
Nuôi chăm sóc tĩnh mạch: tắc ruột; rò tụy; trước phẫu thuật và không nuôi dưỡng qua đường tiêu hóa được
Chế độ sử dụng thuốc
Điều trị giảm đau
Tùy theo nấc độ đau để dùng các thuốc:
Đau nhẹ: Acetaminophen (paracetamol, efferalgan), NSAIDs. Rất có thể phối phù hợp với thuốc bớt đau thần kinh Pregabalin (Lyrica 75mg)
Đau vừa: Opioid vơi như codein, tramadol. Hoàn toàn có thể phối hợp với paracetamol hoặc NSAIDs
Đau nặng: Opioid bạo gan như morphin, fentanyl .
Chú ý: tiêu giảm sử dụng thuốc bớt đau tạo nghiện
Dùng đội thuốc kháng trầm cảm 3 vòng như amitriptiline giúp người bệnh ngủ ngon hơn mặt khác có công dụng giảm đau
Bổ sung men tụy bằng đường uống cũng có tác dụng làm sút đau trong viêm tụy mạn
Bổ sung men tụy
Chỉ định khi:
Cần hướng dẫn và chỉ định sớm trước khi bệnh nhân bao gồm tiêu tung phân mỡ
Trước can thiệp phẫu thuật
Bệnh nhân có triệu chứng kém hấp thu xuất xắc tiêu hóa kém: đầy hơi, nhức hay khó chịu vùng bụng, bớt cân, tiêu chảy, phân sống.
Liều thông thường là 25.000 – 50.000 đơn vị Lipase với mỗi bữa ăn chính, 10.000-20.000 đơn vị Lipase với mỗi bữa tiệc phụ, uống vào hoặc tức thì sau ăn. Có thể tăng liều lên 2-3 lần nếu triệu chứng không cải thiện.
Có thể dùng kết hợp thuốc ức chế bài tiết dịch vị (PPI) khi triệu hội chứng tiêu rã phân mỡ không giảm.
Bổ sung những vitamin tung trong dầu: A,D,E, K
Bổ sung các yếu tố vi lượng: sắt, calci, kẽm…
Bổ sung những chất kháng oxy hóa: Selenium, Beta carotene, vi-ta-min C, methionin
Dùng kháng sinh: sử dụng kháng sinh khi bạn bệnh bị lây lan khuẩn quan trọng trong ngôi trường hợp người bị bệnh đi phân lỏng nhưng có bộc lộ nhiễm trùng thì ưu tiên lựa chọn kháng sinh mặt đường ruột: Flagyl 0,25 g x 4 viên/ngày hoặc Ciprobay 0,5 g x 2 viên/ngày
Dùng Insulin: khi người mắc bệnh bị đái cởi đường: chữa bệnh d liều theo nồng độ con đường huyết.
Nội soi can thiệpChỉ định điều trị các biến chứng như :
Nang trả tụy gồm triệu hội chứng trên lâm sàng hoặc lây nhiễm trùng: Ưu tiên đặt stent vào ống tụy thiết yếu hoặc dẫn lưu giữ qua bao tử hoặc tá tràng, tốt nhất là dưới khuyên bảo của cực kỳ âm nội soi
Dẫn lưu lại qua da dưới khuyên bảo của khôn cùng âm chỉ nên có thể định trong trường hợp đề nghị làm cung cấp cứu và dịch nhân gồm chống hướng dẫn và chỉ định với nội soi can thiệp hay phẫu thuật
Điều trị sút đau ở người bệnh viêm tụy mạn có ùn tắc ống tụy chính: giảm cơ oddi, nong, để stent, rước sỏi, tán sỏi qua ERCP
Với bệnh dịch nhân không tồn tại giãn ống tụy: Điều trị sút đau bằng phương thức phong bế đám rối thần gớm celiac bởi cồn hoặc corticoid dưới lý giải của rất âm nội soi
Rò tụy : đặt stent tụy
Tắc mật, truyền nhiễm trùng đường mật : đặt stent đường mật, là phương thức điều trị trong thời điểm tạm thời chờ mổ xoang hoặc ở người mắc bệnh không thể phẫu thuật.
Phẫu thuật:Chỉ định :
Giảm đau: trên người mắc bệnh có ùn tắc ống tụy đã thua với chữa bệnh nội khoa với nội soi can thiệp hoặc khi có nghi vấn ung thư tụy tất nhiên hoặc gồm khối ngơi nghỉ đầu tụy
Ung thư tụy
Nang đưa tụy : lớn, những nang mang tụy, nang đưa tụy chảy máu. Cùng với nang đưa tụy tất cả biến chứng vỡ trả phình mạch : nút mạch là lựa chọn đầu tiên. Nếu thua thảm thì chuyển phẫu thuật
Tắc mật
Tắc ruột
XHTH bởi huyết khối tĩnh mạch máu lách
Rò tụy : không đáp ứng điều trị nội khoa cùng nội soi can thiệp thất bại
Tài liệu tham khảo
Babak Etemad and David C. Whitcomb, “Chronic pancreatitis: Diagnosis, Classification, & New Genetic Developments”, Gastroenterology 2001;120, 682-707.
C.E. Forsmark, “Management of the chronic pancreatitis”, Gastroenterology 2013, Vol 144, No6, P.1282-1291.
Darwin L. Conwell et al, “American Pancreatic Association Practice Guidelines in Chronic Pancreatitis : Evidence – Based Report on Diagnostic Guidelines”, Pancreas 2014; 43(8): 1143-1162
E.de - Madaria et al, “The Spanish Pancreatic Club’s recommendations for the diagnosis and treatment of chronic pancreatitis: Part 2 (treatment)”, Pancreatology 2013, 18-28.
Luca Frulloni et al, “Italian consensus guidelines for chronic pancreatitis”, Digestive and Liver Disease 2010, 42S, S381- S406.
J.M. Dumonceau et al, “Endoscopic treatment of chronic pancreatitis: European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) Clinical Guideline”, Endoscopy 2012;44: 784-796.
Xem thêm: Cách Chữa Đái Dầm Ở Trẻ Em, Cách Điều Trị Bệnh Đái Dầm Ở Trẻ Em
Ross C. Smith et al (2015), “Australasian guidelines for the management of pancreatic exocrine insufficiency”
Tetsuhide Ito et al, “Evidence – based clinical practice guidelines for chronic pancreatitis 2015”, J Gastroenterol 2016, 51: 85-92.
PHỤ LỤC
Phụ lục 1:Hướng dẫn chẩn đoán viêm tụy mạn (APA 2014) 
Độ | Ống tụy bao gồm | Dưới nhánh |
I | Bình thường | Bình thường |
II | Bình thường | Bất thường bên dưới nhánh cấp cho 3 |
III | Bình thường | Bất hay trên nhánh cấp 3 |
IV | Bất thường | Bất hay trên nhánh cung cấp 3 |
V | Bất thường, kết hợp với một trong những dấu hiệu sau: nang >10mm, vôi hóa, tắc hoàn toàn hoặc eo hẹp nặng ống tụy, tổn thương những tạng lạm cận | Bất thường xuyên trên nhánh cung cấp 3 |
Phụ lục 4: Tiêu chuẩn chỉnh Rosemont
| Tiêu chuẩn chỉnh chính A | Tiêu chuẩn chính B | Tiêu chuẩn chỉnh phụ |
Nhu mô tụy | Có nốt tăng âm có bóng cản | Tổn thương những thùy dạng tổ ong với các thùy nhỏ dại cạnh nhau | Nang tụy, dải tăng âm, nốt tăng âm không có bóng cản, tổn thương những thùy với các thùy không nằm bên cạnh nhau |
Ống tụy | Có sỏi vào ống tụy chính |
| Giãn ống tụy chính (ở đầu tụy ≥3.5mm, hoặc sống đuôi tụy ≥1.5mm), ống tụy thiết yếu bờ ko đều, giãn ống tụy nhánh ≥1mm, tổn hại tăng âm thành ống tụy |