1. Bài phân tích tác phẩm 'Tư cách mõ' của Nam Cao số 1
“Tư cách Mõ “ là tác phẩm ngắn của nhà văn Nam Cao, nói về một thực trạng đáng buồn trong xã hội cũ, là sự dèm pha đàm tiếu của người đời đã khiến tầng lớp dân nghèo tha hóa, cụ thể là nhân vật anh cu Lộ. Khi chắp bút viết câu chuyện này, Nam Cao không hề có ý chê bai cái “ tư cách mõ “ ấy. Mà ngược lại, Nam Cao thể hiện sự thương xót trước những con người nghèo khổ không có quyền quyết định số phận, đồng thời phê phán miệng lưỡi thiên hạ sắc bén làm tha hóa đi một con người.
Nhân vật chính là anh cu Lộ, một người đã trở thành mõ thật, thu hút sự tò mò của độc giả. Anh Lộ là nạn nhân của sự dèm pha, bi kịch bắt đầu từ chính miệng lưỡi của xã hội. Cuộc sống của Lộ ban đầu khá khó khăn, nhưng khi anh nhận nhiệm vụ làm chân sãi, cuộc sống của anh có một bước ngoặt. Tuy nhiên, sự ghen ăn tức ở của xã hội đã biến cuộc sống của Lộ thành một bi kịch.
Bắt đầu từ sự thương xót, câu chuyện dần chuyển sang sự đau đớn và hối tiếc. Lộ không chỉ là nạn nhân của xã hội, mà còn là nạn nhân của bản thân mình. Cuộc sống và áp lực từ xã hội đã đẩy Lộ vào con đường mà anh ta không muốn, tha hóa bản thân. Tác phẩm của Nam Cao là một tố cáo về sự bất công và đau đớn trong cuộc sống, đồng thời làm đặt ra câu hỏi về giá trị của niềm tin và lòng tự trọng.
Thông qua câu chuyện, Nam Cao muốn nhắc nhở độc giả về sự quan trọng của niềm tin và lòng tự trọng. Cuộc sống có thể thay đổi con người, nhưng nếu họ giữ vững giá trị tốt đẹp, họ có thể vượt qua mọi thử thách. Tác phẩm khuyến khích lòng nhân ái, sự tôn trọng lẫn nhau và tìm kiếm giá trị đích thực trong cuộc sống.
Đọc câu chuyện, độc giả không chỉ cảm thấy thương xót cho nhân vật Lộ mà còn phản ánh về xã hội, về sự đánh đổi giữa sự thoải mái vật chất và giữa lòng tự trọng. Nam Cao đã để lại cho độc giả những suy ngẫm sâu sắc về con người và xã hội.
Mỗi câu chuyện nhỏ đều chứa đựng những ý nghĩa lớn, và Tư cách Mõ của Nam Cao không phải là ngoại lệ. Câu chuyện không chỉ là tấm gương phản ánh xã hội, mà còn là lời nhắc nhở về giá trị nhân văn, lòng nhân ái và sự quan trọng của việc giữ vững lòng tự trọng giữa những thách thức của cuộc sống.
Nam Cao đã để lại một tác phẩm đầy ý nghĩa, mở ra cho độc giả những cơ hội suy ngẫm về bản chất của con người và xã hội.
Thông qua 3 bài mẫu phân tích Tư cách mõ của Nam Cao trên đây, hy vọng sẽ giúp các em hiểu sâu tác phẩm, nắm được thông điệp tác giả muốn truyền tải trong câu chuyện để hoàn thiện bài viết phân tích của mình. Chúc các em học tốt môn Văn!
3. Bài phân tích tác phẩm 'Tư cách mõ' của Nam Cao số 1
Nhận xét về tác phẩm “Tư cách Mõ”, Hà Minh Đức viết: “Nam Cao đã phân tích và mổ xẻ về người trí thức tiểu tư sản nghèo một cách mạnh mẽ, không né tránh, không cực đoan như những nhà văn khác. Ngòi bút của Nam Cao luôn luôn tỉnh táo đúng mực”. Đọc tác phẩm này, chúng ta sẽ hiểu rõ cái tỉnh táo, đúng mực của Nam Cao như thế nào. Tư cách Mõ không phải là một câu chuyện truyền thống, mà là một tác phẩm hiện thực đắng lòng, thấu hiểu và chân thực.
Nam Cao không ngần ngại khám phá sâu vào tâm hồn nhân vật, đặc biệt là những con người nghèo khổ, lam lũ trong xã hội phong kiến. Truyện ngắn này là minh chứng cho tư tưởng phê phán sự tha hóa của con người trong xã hội cũ. Câu chuyện xoay quanh nhân vật Lộ, một người nông dân chân chất và hiền lành, được làng phân công làm mõ. Ban đầu, Lộ có lòng tự trọng, không muốn làm mõ vì coi đó là một công việc thấp hèn, nhục nhã. Tuy nhiên, dưới sự khuyên nhủ của làng xóm, anh chấp nhận và cống hiến hết mình cho công việc. Nhưng điều đó dần dần khiến Lộ bị cô lập và bị xã hội xa lánh.
Lộ là người trung tâm của câu chuyện, hiện thân cho những người nông dân hiền lành trong xã hội phong kiến. Anh là “con một ông quan viên tử tế, hẳn hoi”, trước đó cũng là người chăm chỉ và hiền hậu, được mọi người yêu quý và đề cử làm mõ. Tuy nhiên, những phẩm chất tốt đẹp của Lộ lại trở thành thách thức khi anh bắt đầu bị cô lập và bị thanh niên làng ghen tị. Câu chuyện là một hình ảnh mạch nước trong xã hội phong kiến, khi sự khác biệt và sự xuất sắc có thể tạo ra sự ghen tị và xa lánh.
Phần đầu của câu chuyện giới thiệu về thằng mõ mà chẳng ai ngờ đó lại là Lộ sau này. Anh bị xã hội khinh miệt, ỷ vào địa vị thấp hèn để làm phiền người khác và cảm thấy hạnh phúc với sự nguyên nhục của người khác. Nhưng điều bất ngờ, anh Lộ hiền lành và chân chất đã trở thành một thằng mõ đích thực. Trước đó, anh được gọi là Lộ, sau đó là thằng Lộ, và cuối cùng là thằng Mõ tham. Lộ trở nên tham lam, lười biếng, và tham gia vào những hành động vô ích để lấy đồ ăn. Hình tượng thằng mõ được Nam Cao vẽ nét mạnh mẽ, tạo sự tương phản với Lộ ban đầu, làm cho người đọc suy nghĩ về sự thay đổi của một con người và xã hội đối với họ.
Chủ đề chính của câu chuyện là sự tha hóa của con người khi họ bị xã hội đặt vào tình huống khinh trọng. Nam Cao đã làm rõ rằng, khi một người bị coi thường, họ dễ dàng bị tha hóa, mất đi những phẩm chất tốt đẹp của mình. Con đường mà Lộ trở thành thằng Mõ không phải là quá ngắn, nhưng cũng không dài cho lắm. Một vài sự kiện và ánh mắt của xã hội đã tạo ra một thằng Mõ “hơn cả những thằng mõ chính tông.” Điều buồn cười là, ánh mắt của người dân như một loại độc dược, biến một người hiền lành thành một con quỷ bị ghét bỏ. Điều này đưa đến nhiều suy nghĩ về Chí Phèo của Nam Cao, một nhân vật có số phận tương tự.
1. Phân tích tác phẩm 'Tư cách mõ' của Nam Cao số 3
Mặc dù đến muộn trên thị trường văn học, nhưng Nam Cao nhanh chóng chiếm lấy vị thế của mình. Các tác phẩm hiện thực của ông chân thật hóa cuộc sống và số phận của con người thời ông. Một số tác phẩm như Chí Phèo, Một bữa no, Tư cách Mõ… đã đóng đinh tên tuổi ông trong làng văn học. Trong số đó, truyện ngắn Tư cách Mõ nổi bật với tài năng xuất sắc của nhà văn.
Chủ đề ăn uống luôn chiếm đỉnh trong sáng tác của Nam Cao. Vì nỗi lo sợ của đói nghèo, ông luôn khai thác chân thật về miếng ăn trên giấy văn. Từ Một bữa no, Lão Hạc đến Tư cách Mõ, số phận nhân vật luôn xoay quanh cơm áo, gạo tiền, miếng ăn.
Tư Cách Mõ giữ nguyên bối cảnh quen thuộc là làng quê Việt Nam dưới cả hai ách áp đặt nô lệ và phong kiến. Dưới bóng tối của xã hội, cuộc sống thôn quê Việt Nam hiện ra với sự ngột ngạt, khó khăn. Nhân vật chính là người nông dân Việt Nam dưới đáy xã hội, đặc trưng là nhân vật Lộ. Lộ, một nông dân hiền lành, làm việc chăm chỉ, nhưng vì sự lạnh lùng của đời sống, áp đặt của xã hội, anh ta bị biến đổi, tha hóa, mất đi nhân hình và nhân tính. Bị xúc phạm nặng, Lộ trở thành kẻ tham lam, ti tiện, bẩn thỉu: “... hắn đòi cổ to, ăn hắn đòi xôi, thịt, cơm, không cho hắn thì tự hắn đòi cướp. Ấy làm hết, còn dư về cho vợ con, nếu chẳng hết thì để lại ăn hai, ba ngày…”. Qua những câu chuyện nhỏ, bình dị, xoay quanh miếng ăn, Nam Cao tái hiện cuộc sống khốn khổ của con người. Tác giả thể hiện sự thông cảm, đau đớn với những khổ cực của người nông dân.
Trước khi bị tha hóa, Lộ, Chí Phèo, bà lão (Một bữa no) đều là con người hiền lành, tự trọng. Lộ, một người nghèo, ít học trong xã hội, bán mặt cho đất, bán lưng cho trời. Khi nói về nghề mõ, người ta liên tưởng đến Lộ. Người ta kích động anh, dụ anh làm mõ để có thêm thu nhập, nhưng không ngờ họ khinh miệt anh, coi thường người làm mõ. Đi đâu anh cũng bị xoi mói, khinh bỉ, lăng nhục, và hằng ngày bị rối bời. Con đường tha hóa của Lộ chính là hậu quả của sự đùn đẩy từ xã hội thực dân, chính quyền và định kiến xấu trong cộng đồng. Tác phẩm xoay quanh số phận của Lộ đặt ra vấn đề nhân sinh sâu sắc, là lời kêu gọi cứu vớt tâm hồn con người, cứu vớt nhân phẩm.
Thành công của tác phẩm không thể không nói đến nghệ thuật phân tích tâm lý nhân vật xuất sắc của Nam Cao. Ông sống chung với nhân vật Lộ, thấu hiểu, đồng cảm với nỗi khổ của anh, là người nói lên tiếng lòng của anh. Kết cấu truyện trực tiếp đặt vấn đề trung tâm, không làm vòng vo, điểm thu hút của truyện ngắn. Người kể chuyện ngôi thứ ba khách quan, dễ dàng điều chỉnh quá khứ, trở lại hiện tại, giúp tác phẩm linh hoạt. Ngôn ngữ thể hiện qua đối thoại, nội tâm nhân vật, góp phần làm nổi bật chủ đề.
Với Tư cách Mõ, Nam Cao đã củng cố vị thế vững chãi của mình trong thế giới văn hóa. Ông cũng đóng góp quan trọng vào sự đổi mới văn học Việt Nam.
2. Phân tích tác phẩm 'Tư cách mõ' của Nam Cao số 7
Những tác phẩm sáng tác trước cách mạng của nhà văn Nam Cao như Chí Phèo, Một bữa no, Tư cách mõ… để lại dấu ấn sâu sắc ở người đọc nhờ vào việc xây dựng những nhân vật đặc sắc. Trong đó, nhân vật Lộ trong Tư cách mõ là hình ảnh tiêu biểu cho số phận bần cùng bị biến đổi về nhân hình và tính cách. Nhân vật được tả nét, hùng vĩ, như thoát ra từ trang văn trực tiếp đến với độc giả.
Lộ được giới thiệu với vài chi tiết về nguồn gốc và hoàn cảnh. Anh là chàng thanh niên làm việc chăm chỉ, chịu khó, thuộc tầng lớp nghèo nhất nhì trong làng “Anh cu Lộ hiền như đất. Cờ bạc không, rượu chè không, anh chỉ chăm chỉ làm để nuôi vợ, nuôi con”. Với bản tính của một người nông dân, Lộ từng là phần trong danh sách những nhân vật quen thuộc như Chí Phèo, Lão Hạc. Ban đầu là một người hiền lành, chịu khó, nhưng dưới sức ép của xã hội phong kiến và thực dân, Lộ đã trở nên khác biệt.
Xã hội đưa Lộ lên làm mõ trong làng. Dân gian đã có câu “tham như mõ”, khiến người ta khinh rẻ, coi thường Lộ. Ở đâu cũng có lời châm chọc, những ánh mắt khinh bỉ, làm Lộ cảm thấy rất không thoải mái. Những gánh nặng của cái tiếng “tham như mõ” khiến Lộ trở nên khó chịu. Bị gắn mác, bị xa lánh, từ một người hiền lành, chăm chỉ, Lộ biến thành kẻ tham lam nhất làng “ngồi ăn một mình, ăn không hết để về trút giận; đầu năm lên từng nhà quan để xin phong bao; thu hoạch lúa, cắt đến mức cơm áo người ta”. Con người bị biến chất, trở thành hình ảnh xấu xa không thể nhận diện được.
Ai là người đã làm cho Lộ như vậy? Đó chính là xã hội thực dân nửa phong kiến, đó là định kiến xã hội làm nảy mầm và huỷ hoại con người Lộ. Từ việc tạo dựng nhân vật Lộ, tác giả đã mô tả một cách gián tiếp sự hủy diệt của xã hội đen tối và thể hiện sự đồng cảm, thương cảm với số phận con người.
6. Phân tích tác phẩm 'Tư cách mõ' của Nam Cao số 3
Nam Cao là một trong những tài năng hiện thực lớn của văn học Việt Nam. Thế giới nhân vật trong tác phẩm của ông thuộc nhiều loại khác nhau: Con người đạo đức, con người xã hội, con người giai cấp, con người bản năng… Đặc biệt, có một dạng nhân vật được thể hiện rõ trong truyện ngắn “Tư cách mõ”.
Quan sát con người như là nạn nhân của một hoàn cảnh sống khó khăn, bế tắc, thiếu nhân tính, nhiều nhà văn hiện thực chỉ trích - trong đó có Nam Cao, trong tác phẩm của mình đã mô tả những con người - biểu tượng hóa và tha hóa.
Con người tha hóa là khía cạnh vô cùng đau lòng trong quan niệm về con người của các nhà văn hiện thực. Họ nhận ra sự tương quan phức tạp giữa con người và hoàn cảnh, nên sớm nhận thức được sự thay đổi về phẩm chất và tính cách của con người dưới tác động của một xã hội bất công, thiếu nhân tính.
Anh cu Lộ trước đây là người “hiền như đất. Cờ bạc không, rượu chè không, anh chỉ chăm chăm, chút chút làm để nuôi vợ, nuôi con”. Ăn ở một cách lịch sự, trung thực, và được xóm làng yêu quý. Tuy nhiên, anh dần dần biến thành một kẻ mõ tham ăn, ti tiện hơn cả “kẻ mõ chính tông”. Do hoàn cảnh khó khăn, bị mọi người thuyết phục, bùi tai, Lộ đành nhận lời làm mõ. Khi mọi người thấy Lộ làm mõ “ngon lành”, họ bắt đầu “ganh tị với anh. Họ lặng lẽ thỏa thuận để tạo ra tình huống trả thù”. Họ làm Lộ bị nhục nhã. Trước sự châm chọc, sỉ nhục, và sự khinh bỉ của những người xung quanh, Lộ cảm thấy xấu hổ với vợ mình. Anh muốn bỏ công việc, trả lại mảnh đất, nhưng lại nuối tiếc. Mỗi lần bị xúc phạm, Lộ tỏ ra giận dữ, thở dài, nhưng sau đó lại thản nhiên, lạnh lùng. Ngày càng bị nhục nhã, hắn càng trở nên thờ ơ. Lộ từng bước tiến từ một người thất bại trở thành người đòi hỏi càng nhiều, càng không biết nhục. Bị làm nhục, Lộ không còn biết đến sự nhục nhã. Anh trở nên vô tâm, vô cảm. Dưới bức tranh của cuộc sống nghèo đói, đen tối, đầy định kiến, Lộ nhận ra rằng người ta không thể vừa giữ tính cách lương thiện vừa giữ được bát cơm. Trong môi trường khắc nghiệt đó, anh cu Lộ hiền lành và lương thiện đã chết. Thay vào đó, xuất hiện một kẻ mõ tham ăn, ti tiện hơn cả “kẻ mõ chính tông”.
Nam Cao thường ít miêu tả hành động của nhân vật mà đặt họ vào tình huống cụ thể, theo dõi cách họ phản ứng, miêu tả sâu sắc để làm nổi bật bản chất, tính cách của họ.
Thông qua nhân vật Lộ trong tác phẩm “Tư cách mõ”, Nam Cao đã thể hiện sự xung đột giữa con người và môi trường, hoàn cảnh. Tác giả nhấn mạnh vai trò quyết định của môi trường sống đối với con người, hoàn cảnh ảnh hưởng đến tính cách. Hoàn cảnh, môi trường đã làm cho con người trở nên tha hóa. Chính Nam Cao khẳng định: Làm thế nào lòng tốt, lòng trung hiếu của chúng ta có thể tác động mạnh mẽ đến tính cách của người khác; rất nhiều người không hiểu khái niệm tự trọng, chỉ vì họ không được ai tôn trọng; việc làm nhục người khác là cách tốt nhất để làm cho họ trở nên đê tiện…
Nam Cao là một trong những tác giả hiện thực hàng đầu của văn học Việt Nam hiện đại. Những nhân vật của ông, đặc biệt là những nhân vật bị tha hóa do môi trường sống luôn để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm trí của người đọc.
7. Phân tích tác phẩm 'Tư cách mõ' của Nam Cao số 4
Trong tập truyện ngắn Tư Cách Mõ của Nam Cao, có một câu chuyện gần đây tôi đọc để lại ấn tượng sâu sắc. Truyện kể về Lộ, một người nông dân hiền lành, chân chất, nhưng sau khi nhận công việc ở chùa, anh bị biến đổi thành một thằng có 'tư cách mõ'. Nam Cao mô tả ngay từ đầu về bản chất của câu chuyện, sau đó mới quay lại lý giải quá khứ của nhân vật. Tác giả nói thẳng rằng Lộ đã trở thành một thằng mõ, không khác gì những thằng mõ khác: đê tiện, lầy lội và tham ăn… Làng xóm đối xử với anh như vậy chỉ vì thấy anh có ăn dễ dàng, được nhận đất làng, và tự do ăn uống sung túc. Cả làng ghen tị, mọi người bắt đầu tránh xa anh vì họ coi anh là 'mõ'. Và dần dần, Lộ trở nên trơ trẽn, tham lam, không còn đáng để quan tâm. Lộ trở thành một kẻ mõ chính tông, bị đánh mất tự trọng vì những đánh đồng nhân khẩu đã khắc sâu vào tâm trí anh. Cuộc sống đã làm cho Lộ mất gốc, chia rẽ anh từ giá trị tốt đẹp và làm anh tha hóa, lạc lõng khỏi những nguyên tắc đạo đức xã hội anh trân trọng.
Sự tha hóa này là cách để Lộ thích ứng với cuộc sống hiện tại, đặc biệt là sự đối xử của làng xóm. Nhưng điều đau lòng là áp lực từ cuộc sống khiến nhân vật rơi vào hoàn cảnh bi đát. Nam Cao đã chỉ ra rằng áp lực từ hoàn cảnh có thể đẩy con người vào tình cảnh khó khăn. Qua những câu chuyện vụt qua đời thường, xoay quanh đói, nghèo, Nam Cao tả nét thực tế cuộc sống khốn khổ của nông dân Việt Nam trước Cách mạng. Tác giả đồng cảm và thương xót trước đau thương của những người nông dân, đồng thời đặt ra những câu hỏi sâu sắc về ý nghĩa nhân sinh. Điều này là một lời kêu gọi cần phải giữ gìn nhân phẩm con người. Cuối cùng, tác giả gửi đi một thông điệp đau lòng ở cuối truyện.
Đúng như vậy, cái nhìn của làng xóm, đối với Lộ, đã đẩy anh vào đường cùng, khiến anh mất mát những giá trị quý báu. Nếu nhìn anh qua cái nhìn khoan dung hơn, không chỉ nhìn vào nghề làm “mõ”, mà nhìn vào con người anh trước đây, có lẽ Lộ đã giữ được phần đức tính tốt đẹp. Điều này làm tôi luôn tin rằng, niềm tin có sức ảnh hưởng lớn đối với cuộc sống. Niềm tin vào bản thân và niềm tin từ người khác luôn liên kết mạnh mẽ. Hãy truyền tải niềm tin tích cực cho những người xung quanh, nhìn nhận họ qua ánh sáng tích cực, rộng lượng. Hãy tôn trọng và khuyến khích nhau, để ngày càng ít Lộ, ít Chí Phèo trong thế giới này.
